«Κυνοσούρα» εγκληματική υποβάθμιση - μνημειώδες ανικανότητα

*Του Θάνου Νίκου

Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που επηρέασαν την παγκόσμια ιστορία καθώς αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι διαφορετική έκβαση της θα τροποποιούσε την σύνθεση του «κόσμου» μας.

Η γεωγραφική ιδιομορφία της περιοχής έδρασε καταλυτικά στην νικηφόρα έκβασή της Ναυμαχίας αφού το στενό που δημιουργείται μεταξύ Κυνοσούρας, Περάματος & Ψυτάλλειας παρεμπόδισε την μαζική επίθεση των Περσών

Η Κυνόσουρα είναι χερσόνησος στην ανατολική Σαλαμίνα, βρίσκεται δύο χιλιόμετρα ανατολικά των Αμπελακίων και στην ευρύτερη περιοχή πραγματοποιήθηκε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας. Στο συγκεκριμένο σημείο είχε στηθεί ο Τύμβος των Σαλαμινομάχων, το τρόπαιο της νίκης των Ελλήνων εναντίον των Περσών, ο οποίος ήταν ένας κυκλικός λιθοσωρός ύψους περίπου είκοσι μέτρων και έχει κατασκευαστεί από πωρόλιθο και λατύπη.

Σημαντικό εύρημα της αρχαιολογικής σκαπάνης, είναι η ανακάλυψη, στον όρμο του Αμπελακίου, του σημείου που συγκεντρώθηκε ο ελληνικός στόλος πριν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Εκεί υπάρχουν  αρχαιότητες, που βυθίζονται και  αναδύονται, ανάλογα με την στάθμη της θάλασσας, ενώ στα ρηχά νερά βρέθηκαν λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές & διάφορες κτηριακές εγκαταστάσεις. Στο εσωτερικό τμήμα του όρμου ανακαλύφτηκε το εμπορικό και πιθανότατα πολεμικό λιμάνι της πόλης-δήμου της Σαλαμίνος.

Παρά τις ρητές απαγορεύσεις, η διαχρονική αδιαφορία και ανικανότητα τόσο της κεντρικής εξουσίας όσο και της τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό, δηλαδή την ανυπαρξία προβολής του συγκεκριμένου μνημείου καθώς και την υποβάθμιση της Σαλαμίνας ως τουριστικό προορισμό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη περιοχή, το 2004 τοποθετήθηκε το μνημείο των Σαλαμινομάχων, έργο του γλύπτη Αχιλλέα Βασιλείου, το οποίο βρίσκεται επάνω σ’ ένα μικρό λόφο και σε όλη την προστατευόμενη περιοχή αναπτύσσονται:

παράνομες ναυπηγοεπισκευαστικές μονάδες,

διαλυτήρια πλοίων

επιχειρήσεις μεγάλης ρυπογόνου κλίμακας

H ύπαρξη πλήθους εγκαταλελειμμένων και μισοβυθισμένων πλοίων στους διάφορους ορμίσκους, οι παράνομες επιχωματώσεις ακόμη και εντός του θαλασσίου χώρου, ο τεράστιος όγκος απορριμμάτων, δίνει την εντύπωση ενός εγκαταλελειμμένου χώρου με παντελή ανυπαρξία σήμανσης, χάραξης διαδρομών καθώς είναι εμφανής η ανυπαρξία παροχής πληροφοριών προς το κοινό.

Η πρόσβαση στο χώρο γίνεται κυριολεκτικά μετ’ εμποδίων και δημιουργείται μία δυσάρεστη & οδυνηρή εντύπωση σε όλους εκείνους τους τολμηρούς επισκέπτες που καταφέρνουν να φθάσουν σε αυτό το απόμακρο σημείο, που σε καμία των περιπτώσεων δεν δίνει την εντύπωση ενός σημαντικού ιστορικού μνημείου.

Παρ’ όλα αυτά η Σαλαμίνα, μέσω ενός κατάλληλου στρατηγικά αναπτυξιακού  σχεδίου δράσης θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό πόλο έλξης μέσω της ανάδειξης του ευρύτερου χώρου που πραγματοποιήθηκε η Ναυμαχία, την εφαρμογή νέων καινοτόμων μορφών τουρισμού καθώς και να αποτελέσει έναν εκ των κορυφαίων τουριστικών προορισμών, αξιοποιώντας τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει όπως η μικρή χιλιομετρική απόσταση μεταξύ κέντρου Αθηνών – Σαλαμίνας και η ύπαρξη συχνής συγκοινωνίας με άμεση απόρροια τον περιορισμό του κόστους μετάβασης.

Αυτή η αναπτυξιακή στρατηγική προοπτική θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντική πηγή εσόδων όχι μόνο των κατοίκων του νησιού αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά μέσω της προσέλκυσης μεγάλου πλήθους, τουριστών προερχόμενων απ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης για να μελετήσουν και να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό ιστορικό μνημείο

Για να επιτευχθεί το συγκεκριμένο εγχείρημα απαιτείται η ύπαρξη ικανών ανθρώπων με όραμα, ικανότητα και βεβαίως πολιτική αναπτυξιακή βούληση με ακούραστη επιμονή.   

* Διευθυντής Κέντρου Δια Βίου Μάθησης 2 (ΚΔΒΜ2), Αναπλ. Γραμματέας Νομαρχιακής Επιτροπής Β΄ Πειραιά του Κινήματος Αλλαγής.